Morn Chear
Morn Chear (b. 1991, Kampot, Cambodia)
Chear is a successful, multitalented visual and performing artist. He is an accomplished contemporary dancer, singer and visual artist proficient in illustration, painting, drawing, and printmaking. His work often depicts scenes from his everyday life before and after an electrical shock accident cost him both of his arms in his early 20s. He is a graduate of Epic Arts program and a former professional contemporary dancer. He and his wife relocated in 2019 to Siem Reap where he is pursuing his art career through Open Studio Cambodia. Please email for purchase inquiries and download the current catalog for pricing. 
|
| ||
"Sharing" (2021) Morn Chear, limited edition blockprint, 18 x 24 inches (45 x 61 cm)
“No Substitute” (2021) Morn Chear, limited edition block print (edition of 10)
12 x 18 inches (31 × 46 cm)
“In every family, if we lose someone, it is very sad, especially if we lose our parents. In a family, it is our father and mother who love us and give us warmth. Having a fire, a blanket, or wearing a thick coat is still not as warm as having parents.”
ឈ្មោះ គ្មានអ្វីជំនួសបាន ទំហំ31×46 ឆ្នាំ2021
ក្នុងគ្រួសារនីមួយៗប្រសិនបើយើងបាត់បង់នរណាម្នាក់វាពិតជាគួរឱ្យសោកស្ដាយខ្លាំងណាស់ ជាពិសេសគីឪពុកម្ដាយរបស់យើង បើសិនជានៅក្នុងគ្រួសារមួយបាត់បង់ឪពុកឬក៏បាត់បង់ម្ដាយម្នាក់ ដែលយើងកំពុងតែស្រឡាញ់និងផ្ដល់ភាពកក់ក្ដៅចំពោះយើង កូនៗដែលបាត់បង់ឳពុកឬក៏បាត់បង់ម្ដាយ ទោះបីអាំងភ្លើងដណ្ដប់ភួយឬក៏ពាក់អាវក្រាស់ក៏ដោយ ក៏នៅតែមិនមានភាពកក់ក្ដៅដូចមានឪពុកម្ដាយហើយឡើយ។
ឈ្មោះ គ្មានអ្វីជំនួសបាន ទំហំ31×46 ឆ្នាំ2021
ក្នុងគ្រួសារនីមួយៗប្រសិនបើយើងបាត់បង់នរណាម្នាក់វាពិតជាគួរឱ្យសោកស្ដាយខ្លាំងណាស់ ជាពិសេសគីឪពុកម្ដាយរបស់យើង បើសិនជានៅក្នុងគ្រួសារមួយបាត់បង់ឪពុកឬក៏បាត់បង់ម្ដាយម្នាក់ ដែលយើងកំពុងតែស្រឡាញ់និងផ្ដល់ភាពកក់ក្ដៅចំពោះយើង កូនៗដែលបាត់បង់ឳពុកឬក៏បាត់បង់ម្ដាយ ទោះបីអាំងភ្លើងដណ្ដប់ភួយឬក៏ពាក់អាវក្រាស់ក៏ដោយ ក៏នៅតែមិនមានភាពកក់ក្ដៅដូចមានឪពុកម្ដាយហើយឡើយ។
"The Self-Sufficient Child" (2021) Morn Chear, limited edition block print, 18 x 24 inches (45 x 61 cm)
"Grilled Fish: Gold and Purple" (2021) Morn Chear, block print, acrylic, 25 x 25 inches (64 x 64 cm)
“Purpose” (2021)
Morn Chear
Limited edition block print
12 x 18 inches (31 × 46 cm)
“Every man and woman has a goal to learn. Some want to do this or that when they grow up, but their goals are not achieved. There are many problems that prevent us from achieving our goals, such as long distances between home and school, and not being able to attend school because our families couldn’t pay for us to go. So, many people learn only until the 3rd or 4th grade and are forced to drop out of school to help their parents earn money, to support their families.”
* The artist was only able to attend school through the 3rd grade for this reason.
ឈ្មោះ គោលបំណង 31×46 ឆ្នាំ2021
ការខិតខំរៀនរបស់មនុស្សប្រុសស្រីម្នាក់ៗសុទ្ធតែមានគោលបំណងនៅថ្ងៃអនាគត់រៀងៗខ្លួន អ្នកខ្លះពេលធំឡើងចង់ធ្វើការនេះ អ្នកខ្លះទៀតចង់ធ្វើការនោះ តែគោលបំណងដែលពួកគេចង់បាននោះ គឺមិនបានសម្រេចទាំងអស់នោះទេ មានបញ្ហាជាច្រើនដែលយើងមិនអាចបំពេញគោលបំណងរបស់យើងបាន ដូចជាផ្ទះឆ្ងាយពីសាលារៀនទៅរៀនមិនទាន់ពេលវេលា និងជីវភាពគ្រួសារខ្វះខាត អញ្ចឹងហើយពួកយើងបានរៀនត្រឹមតែថ្នាក់ទី 3 ទី 4 ប៉ុណ្ណោះ គឺបង្ខំចិត្តឈប់រៀនទៅជួយធ្វើការរកប្រាក់ជួយឪពុកម្ដាយដើម្បីបានប្រាក់ចំណូលជួយផ្គត់ផ្គង់គ្រួសារ។
* The artist was only able to attend school through the 3rd grade for this reason.
ឈ្មោះ គោលបំណង 31×46 ឆ្នាំ2021
ការខិតខំរៀនរបស់មនុស្សប្រុសស្រីម្នាក់ៗសុទ្ធតែមានគោលបំណងនៅថ្ងៃអនាគត់រៀងៗខ្លួន អ្នកខ្លះពេលធំឡើងចង់ធ្វើការនេះ អ្នកខ្លះទៀតចង់ធ្វើការនោះ តែគោលបំណងដែលពួកគេចង់បាននោះ គឺមិនបានសម្រេចទាំងអស់នោះទេ មានបញ្ហាជាច្រើនដែលយើងមិនអាចបំពេញគោលបំណងរបស់យើងបាន ដូចជាផ្ទះឆ្ងាយពីសាលារៀនទៅរៀនមិនទាន់ពេលវេលា និងជីវភាពគ្រួសារខ្វះខាត អញ្ចឹងហើយពួកយើងបានរៀនត្រឹមតែថ្នាក់ទី 3 ទី 4 ប៉ុណ្ណោះ គឺបង្ខំចិត្តឈប់រៀនទៅជួយធ្វើការរកប្រាក់ជួយឪពុកម្ដាយដើម្បីបានប្រាក់ចំណូលជួយផ្គត់ផ្គង់គ្រួសារ។
“Play in the Rain” (2021)
Morn Chear
Limited edition block print
12 x 18 inches (31 x 46 cm)
"A group of boys and girls go to herd cattle every day. Some bring food with them, while others bring baskets to take home potatoes they dig up when they return home in the afternoon. It’s raining a lot, and the children asked each other to play a game where they climbed a high hill and slid down like a slide, creating a playground together, so much fun!"
ឈ្មោះ លេងកំសាន្តពេលមេឃភ្លៀង ទំហំ 31×46 ឆ្នាំ2021
មានក្មេងប្រុសស្រីមួយក្រុមបាននាំគ្នាទៅឃ្វាលគោក្របីជារៀងរាល់ថ្ងៃ ហើយអ្នកខ្លះក៏បានយកបាយម្ហូបទៅជាមួយ និងអ្នកខ្លះទៀតក៏យកចប់កំបិតកន្រ្តក់ដើម្បីទុកជីកដំឡូងយកមកផ្ទះវិញ លុះពេលថ្ងៃឲរសៀលឡើងមេឃក៏បានភ្លៀងមួយមេធំ ហើយពួកគេក៏បានបបួលគ្នាលេងល្បែងមួយដែលពួកយើងបានឡើងទៅលើដំបូកមួយដ៏ខ្ពស់ហើយបានរំអិលចុះមកក្រោមដើម្បីធ្វើជាចម្រៀលលេង ជាមួយគ្នារៀងរាល់ពេលមេឃភ្លៀង សប្បាយខ្លាំងណាស់ ។
ឈ្មោះ លេងកំសាន្តពេលមេឃភ្លៀង ទំហំ 31×46 ឆ្នាំ2021
មានក្មេងប្រុសស្រីមួយក្រុមបាននាំគ្នាទៅឃ្វាលគោក្របីជារៀងរាល់ថ្ងៃ ហើយអ្នកខ្លះក៏បានយកបាយម្ហូបទៅជាមួយ និងអ្នកខ្លះទៀតក៏យកចប់កំបិតកន្រ្តក់ដើម្បីទុកជីកដំឡូងយកមកផ្ទះវិញ លុះពេលថ្ងៃឲរសៀលឡើងមេឃក៏បានភ្លៀងមួយមេធំ ហើយពួកគេក៏បានបបួលគ្នាលេងល្បែងមួយដែលពួកយើងបានឡើងទៅលើដំបូកមួយដ៏ខ្ពស់ហើយបានរំអិលចុះមកក្រោមដើម្បីធ្វើជាចម្រៀលលេង ជាមួយគ្នារៀងរាល់ពេលមេឃភ្លៀង សប្បាយខ្លាំងណាស់ ។
"Happiness in the Family" (2021)
Morn Chear
Limited edition block print
18 x 24 inches (45 x 61 cm)
"In 1995, my family moved to the forest, to an old village that my grandparents abandoned during the Khmer Rouge genocide. We needed to go there to claim the land back as our own. My parents took my brother and I with them to build a small house there. Other families had to do the same, as no one had returned to this area after fleeing it during the genocide. The house was made of straw and palm leaf walls. We did not have enough rice when we stayed there so we would grow some vegetables like potatoes and forage for wild vegetables to eat instead of rice. In the daytime we entered the forest to look for plants and fish to eat but at night time we were scared because the forest was full of wild animals like tigers and snakes.
We raised two dogs to protect us at night. They both really loved their master. Even though we were poor at that time, our family was very happy.
This is a memory we will never forget."
នៅឆ្នាំ ១៩៩៥, គ្រួសារខ្ញុំផ្លាស់ទៅព្រៃ ទៅនៅក្នុងភូមិចាស់មួយដែលជីដូនជីតាខ្ញុំបោះបង់ចោលក្នុងរបបប្រល័យពូជសាសន៍ខ្មែរក្រហម។ យើងត្រូវទៅទីនោះដើម្បីទាមទារយកដីដែលជាកម្មសិទ្ធិរបស់យើងមកវិញ ។ ឪពុកម្តាយរបស់ខ្ញុំ យកបងប្រុសខ្ញុំនិងខ្ញុំទៅជាមួយពួកគាត់ដើម្បីសង់ផ្ទះតូចមួយនៅទីនោះ។ គ្រួសារផ្សេងទៀតត្រូវធ្វើដូចគ្នាដែរដូចជាគ្មាននរណាម្នាក់បានវិលត្រឡប់មកតំបន់នេះវិញបន្ទាប់ពីបានរត់គេចខ្លួនក្នុងរបបប្រល័យពូជសាសន៍។ ផ្ទះនេះធ្វើពីជញ្ជាំងចំបើងនិងស្លឹកត្នោត យើងមិនមានអង្ករហូបគ្រប់គ្រាន់ទេនៅពេលដែលយើងស្នាក់នៅទីនោះ ដូច្នេះយើងនឹង ដាំបន្លែមួយចំនួនដូចជាដំឡូង និង ចំណី បន្លែព្រៃ ដើម្បីបរិភោគជំនួសឱ្យបាយ ។ នៅពេលថ្ងៃយើងចូលទៅក្នុងព្រៃដើម្បីរករុក្ខជាតិនិងត្រីធ្វើជាអាហា ប៉ុន្តែនៅពេលយប់យើងខ្លាចព្រោះនៅក្នុងព្រៃពោរពេញទៅដោយសត្វព្រៃដូចជាខ្លានិងពស់។
យើងចិញ្ចឹមឆ្កែពីរក្បាលដើម្បីការពារយើងនៅពេលយប់។ ពួកគេទាំងពីរពិតជាស្រឡាញ់ម្ចាស់របស់ពួកគេណាស់។ ថ្វីត្បិតតែពេលនោះយើងក្រតែគ្រួសារយើងសប្បាយចិត្តណាស់។
នេះគឺជាអនុស្សាវរីយ៍មួយដែលយើងមិនអាចបំភ្លេចបាន។
We raised two dogs to protect us at night. They both really loved their master. Even though we were poor at that time, our family was very happy.
This is a memory we will never forget."
នៅឆ្នាំ ១៩៩៥, គ្រួសារខ្ញុំផ្លាស់ទៅព្រៃ ទៅនៅក្នុងភូមិចាស់មួយដែលជីដូនជីតាខ្ញុំបោះបង់ចោលក្នុងរបបប្រល័យពូជសាសន៍ខ្មែរក្រហម។ យើងត្រូវទៅទីនោះដើម្បីទាមទារយកដីដែលជាកម្មសិទ្ធិរបស់យើងមកវិញ ។ ឪពុកម្តាយរបស់ខ្ញុំ យកបងប្រុសខ្ញុំនិងខ្ញុំទៅជាមួយពួកគាត់ដើម្បីសង់ផ្ទះតូចមួយនៅទីនោះ។ គ្រួសារផ្សេងទៀតត្រូវធ្វើដូចគ្នាដែរដូចជាគ្មាននរណាម្នាក់បានវិលត្រឡប់មកតំបន់នេះវិញបន្ទាប់ពីបានរត់គេចខ្លួនក្នុងរបបប្រល័យពូជសាសន៍។ ផ្ទះនេះធ្វើពីជញ្ជាំងចំបើងនិងស្លឹកត្នោត យើងមិនមានអង្ករហូបគ្រប់គ្រាន់ទេនៅពេលដែលយើងស្នាក់នៅទីនោះ ដូច្នេះយើងនឹង ដាំបន្លែមួយចំនួនដូចជាដំឡូង និង ចំណី បន្លែព្រៃ ដើម្បីបរិភោគជំនួសឱ្យបាយ ។ នៅពេលថ្ងៃយើងចូលទៅក្នុងព្រៃដើម្បីរករុក្ខជាតិនិងត្រីធ្វើជាអាហា ប៉ុន្តែនៅពេលយប់យើងខ្លាចព្រោះនៅក្នុងព្រៃពោរពេញទៅដោយសត្វព្រៃដូចជាខ្លានិងពស់។
យើងចិញ្ចឹមឆ្កែពីរក្បាលដើម្បីការពារយើងនៅពេលយប់។ ពួកគេទាំងពីរពិតជាស្រឡាញ់ម្ចាស់របស់ពួកគេណាស់។ ថ្វីត្បិតតែពេលនោះយើងក្រតែគ្រួសារយើងសប្បាយចិត្តណាស់។
នេះគឺជាអនុស្សាវរីយ៍មួយដែលយើងមិនអាចបំភ្លេចបាន។
“Farmer's Hope” (2020) Morn Chear, limited edition block print 18 x 24 inches (46 × 61 cm)
"Farmers always have hope for their rice fields. But even with their hope, there are also some failures, such as some years of drought, some years of floods. But, we never give up. We still find ways to solve these problems because we can not do without our rice crops. Look at these birds. Like us, they continue to look for food where food is scarce to meet their daily needs."
ឈ្មោះ ក្ដីសង្ឃឹមរបស់កសិករ
ប្រជាកសិករទាំងអស់តែងតែមានក្ដីសង្ឃឹមទៅលើការធ្វើស្រែចំការរបស់ខ្លូន ហើយនូវក្នុងក្ដីសង្ឃឹមនោះ ក៏មានភាពបរាជ័យខ្លះៗផងដែរ ដូចជាឆ្នាំខ្លះជួបគ្រោះរាំងស្ងូត ឆ្នាំខ្លះទៀតក៏មានទឹកជំនន់ តែពូកយើងមិនដែលបោះបង់ចោលឡើយ នូវតែរកវិធីសាស្រ្ដផ្សេងៗដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះ ពីព្រោះពូកយើងមិនអាចអត់វាបានឡើយ,
ក្រឡេកមកមើលសត្វបក្សាបក្សីវិញ ទោះបីទីកន្លែងនោះមិនសូវមានចំណីដែលខ្លូនត្រូវការក៏ពិតមែន តែពូកវាក៏នូវតែសម្លឹងស្វែងរកចំណីដែលត្រូវការប្រចាំថ្ងែដែរ៕
ឈ្មោះ ក្ដីសង្ឃឹមរបស់កសិករ
ប្រជាកសិករទាំងអស់តែងតែមានក្ដីសង្ឃឹមទៅលើការធ្វើស្រែចំការរបស់ខ្លូន ហើយនូវក្នុងក្ដីសង្ឃឹមនោះ ក៏មានភាពបរាជ័យខ្លះៗផងដែរ ដូចជាឆ្នាំខ្លះជួបគ្រោះរាំងស្ងូត ឆ្នាំខ្លះទៀតក៏មានទឹកជំនន់ តែពូកយើងមិនដែលបោះបង់ចោលឡើយ នូវតែរកវិធីសាស្រ្ដផ្សេងៗដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះ ពីព្រោះពូកយើងមិនអាចអត់វាបានឡើយ,
ក្រឡេកមកមើលសត្វបក្សាបក្សីវិញ ទោះបីទីកន្លែងនោះមិនសូវមានចំណីដែលខ្លូនត្រូវការក៏ពិតមែន តែពូកវាក៏នូវតែសម្លឹងស្វែងរកចំណីដែលត្រូវការប្រចាំថ្ងែដែរ៕
“Warmth” (2021) Morn Chear, limited edition block print, 12 x 18 inches (31 × 46 cm)
"Parents are the shade giving coolness to their children and they are also the warmth of a family. When I was a child in the early 1990s, my family left our village to live in the forest, in my grandmother's old village that had been abandoned since the war. This was also a place where Pol Pot killed hundreds of people. We went to live under a big mango tree. Dad left to sell charcoal one night and while he was gone, it rained heavily and the wind scared me and my mother. My mother kept telling me and my sister not to be afraid, and I thought, ‘I have my mother here, nothing can come to hurt me.”
ឈ្មោះ ភាពកក់ក្ដៅ
ឪពុកម្ដាយគឺជាម្លប់ដល់ត្រជាក់ត្រជុំរបស់កូនៗ ហើយក៏ជាភាពកក់ក្ដៅមួយនៃគ្រូសារ,
កាលពីខ្ញុំនូវតូចៗគ្រូសារខ្ញុំបាននាំគ្នាចាកចេញពីភូមិ ទៅរស់នូវក្នុងព្រៃដែជាភូមិចាស់របសយាយខ្ញុំ ដែលចោលតាំពីជំនាន់សង្គ្រាមមក
ម្លេះ ហើយក៏ជាកន្លែងមួយដែលប៉ុលពតសម្លាប់មនុស្សរាប់រយនាក់,
ពេលនោះគឺពួកយើងបានទៅរស់នូវក្រោមដើមស្វាយមួយយ៉ាងធំដើម្បីរស់នូវ ថ្ងែមួយប៉ាខ្ញុំយកធ្យូងទៅលក់ពេលយប់បានត្រឡប់មកវិញ យប់នោះក៏មានភ្លៀងធ្លាក់យ៉ាងខ្លាំហើយនិងខ្យល់ធ្វើអោយខ្ញុំនិងម្ដាយភ័យខ្លាច តែម្ដាយខ្ញុំនូវតែប្រាប់ដដែលៗថាកុំខ្លាចកូនមានម៉ែនូវទីនេះ គ្មានអ្នកណាមកធ្វើបាបកូនបានឡើយ។
ឈ្មោះ ភាពកក់ក្ដៅ
ឪពុកម្ដាយគឺជាម្លប់ដល់ត្រជាក់ត្រជុំរបស់កូនៗ ហើយក៏ជាភាពកក់ក្ដៅមួយនៃគ្រូសារ,
កាលពីខ្ញុំនូវតូចៗគ្រូសារខ្ញុំបាននាំគ្នាចាកចេញពីភូមិ ទៅរស់នូវក្នុងព្រៃដែជាភូមិចាស់របសយាយខ្ញុំ ដែលចោលតាំពីជំនាន់សង្គ្រាមមក
ម្លេះ ហើយក៏ជាកន្លែងមួយដែលប៉ុលពតសម្លាប់មនុស្សរាប់រយនាក់,
ពេលនោះគឺពួកយើងបានទៅរស់នូវក្រោមដើមស្វាយមួយយ៉ាងធំដើម្បីរស់នូវ ថ្ងែមួយប៉ាខ្ញុំយកធ្យូងទៅលក់ពេលយប់បានត្រឡប់មកវិញ យប់នោះក៏មានភ្លៀងធ្លាក់យ៉ាងខ្លាំហើយនិងខ្យល់ធ្វើអោយខ្ញុំនិងម្ដាយភ័យខ្លាច តែម្ដាយខ្ញុំនូវតែប្រាប់ដដែលៗថាកុំខ្លាចកូនមានម៉ែនូវទីនេះ គ្មានអ្នកណាមកធ្វើបាបកូនបានឡើយ។
"One Year, One Season" (2021) Morn Chear, limited edition block print, 12 x 18 inches
(31 × 46 cm)
This is traditional fishing gear.
As the fall season progresses, we are happy to go out to catch fish to eat. Fish, crab, frogs, snails we catch for daily cooking. Some nights, a lot of fish are trapped. We cook some, and dry and preserve some for later.
ឈ្មោះ មួយឆ្នាំមួយរដូវ
ហើយនេះគឺជាឧបករណ៍រកត្រីពីមុន,
អោយតែដល់រដូវធ្លាកខ្យលម្ដងៗ ពូកយើងសប្បាយចិត្ត ដែលបានចេញទៅរកត្រីដើម្បីយកមកទុកហូប អ្នកខ្លះយក ទ្រូ ឫ លូប ម៉ង យកទៅដាកនៅតាមអូ ឫ តាមប្រឡាយ ចន្លោះភ្លើស្រែដែមានទឹកហូតិចៗ ដើម្បីបានត្រី ក្ដាម កង្កែប កំពិស ខ្យង យកមកធ្វើម្ហូបប្រចាំថ្ងែ,
យប់ខ្លះក៏បានត្រីច្រើនក៏ប្រឡាក់ហាលទុក ឯត្រីខ្លះទៀតក៏ធ្វើជាផ្អក ធ្វើជាមាំ ទុកហូបនៅពេលក្រោយដែលផុតពីរដូវនោះ៕
As the fall season progresses, we are happy to go out to catch fish to eat. Fish, crab, frogs, snails we catch for daily cooking. Some nights, a lot of fish are trapped. We cook some, and dry and preserve some for later.
ឈ្មោះ មួយឆ្នាំមួយរដូវ
ហើយនេះគឺជាឧបករណ៍រកត្រីពីមុន,
អោយតែដល់រដូវធ្លាកខ្យលម្ដងៗ ពូកយើងសប្បាយចិត្ត ដែលបានចេញទៅរកត្រីដើម្បីយកមកទុកហូប អ្នកខ្លះយក ទ្រូ ឫ លូប ម៉ង យកទៅដាកនៅតាមអូ ឫ តាមប្រឡាយ ចន្លោះភ្លើស្រែដែមានទឹកហូតិចៗ ដើម្បីបានត្រី ក្ដាម កង្កែប កំពិស ខ្យង យកមកធ្វើម្ហូបប្រចាំថ្ងែ,
យប់ខ្លះក៏បានត្រីច្រើនក៏ប្រឡាក់ហាលទុក ឯត្រីខ្លះទៀតក៏ធ្វើជាផ្អក ធ្វើជាមាំ ទុកហូបនៅពេលក្រោយដែលផុតពីរដូវនោះ៕
"Always Forward" (2021) Morn Chear, block print, acrylic 12 x 18 inches (31 x 46 cm)
It’s not as easy as we think, for each person to reach their goals. We have to go through the wind, the rain and the obstacles, and we have to tell ourselves that we are alive, we are alive. Hopefully, we will not give up on our perseverance, resilience and patience, and our efforts to lead our lives to success.
ឈ្មោះ ឆ្ពោះទៅមុខជានិច្ច
ការឆ្ពោះទៅរកគោលដៅរបស់មនុស្សម្នាកៗវាពិតជាមិនងាយស្រួលដូចដែលយើងគិតនោះទេ យើងត្រូវដើហើកាតខ្យល់កាតភ្លៀង និងជួបឧបសគ្គផ្សេងៗគ្នា ហើយយើងត្រូវតែប្រាប់ខ្លូនឯងថា ពេលណាយើងនូវមានជីវិត យើងនូវមានក្ដីសង្ឃឹម ហើយកុំបោះបង់ភាពតស៊ូ ភាពរឹងមាំ និងភាពអត់ធ្មូត និងការព្យាយាមរបស់យើង ទើបធ្វើអោយជីវិយើងឆ្ពោះទៅរកភាពជោគជ័យបាន៕
ឈ្មោះ ឆ្ពោះទៅមុខជានិច្ច
ការឆ្ពោះទៅរកគោលដៅរបស់មនុស្សម្នាកៗវាពិតជាមិនងាយស្រួលដូចដែលយើងគិតនោះទេ យើងត្រូវដើហើកាតខ្យល់កាតភ្លៀង និងជួបឧបសគ្គផ្សេងៗគ្នា ហើយយើងត្រូវតែប្រាប់ខ្លូនឯងថា ពេលណាយើងនូវមានជីវិត យើងនូវមានក្ដីសង្ឃឹម ហើយកុំបោះបង់ភាពតស៊ូ ភាពរឹងមាំ និងភាពអត់ធ្មូត និងការព្យាយាមរបស់យើង ទើបធ្វើអោយជីវិយើងឆ្ពោះទៅរកភាពជោគជ័យបាន៕
"Changes of Nature" (2021)
Morn Chear
Limited edition block print, 18 x 24 inches (45 x 60 cm)
"In this picture I want to talk about the changes of nature, past and present. When I was a child, in the rainy season, we used to have fun with the other villagers. At night we would go fishing for hours and eat our catch. In recent years we have seen a change in nature like never before. During the rainy months, there are floods and storms, and we take our cattle, pigs, chickens, and ducks away from their normal dwellings to find a safe place of refuge."
រូបនេះខ្ញុំចងនិយាយអំពីការប្រែព្រួលនៃធម្មជាតិ, ពីមុននិងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ.
កាលពីខ្ញុំនៅតូចៗដលខែរដូវវស្សាក៍មានភ្លៀងធ្លាកម្ដងៗ ពូកយើងសប្បារីចរាយជាមួយអ្នកភូមិ ពីព្រោះពេលយប់ពួកយើងបាននាំគ្នាទៅរកឆ្លុះត្រីនិងក្កែបហើយនិងដាក់ម៉ងដើម្បីបានត្រីយកធ្វើម្លូបប្រចាំថ្ងែ.
ប៉ុន្មាន់ឆ្នាំចុងក្រោយនេះពួកយើងបានមើលឃើញ ភាពប្រែព្រួលនៃធម្មជាតិមិនដូចពីមុនឡើយ,
ពេលដល់ខែភ្លៀងម្ដងៗ មានដូចជាទឹកជំនន់ខ្បល់ព្យុះ ហើយពួកយើងបាននាំគ្នាយកគោក្របីជ្រូកមាន់ទាយកចេញពីផ្ទះដើម្បីរកទីទួលសុវត្ថិភាពរៀងៗខ្លូន។
រូបនេះខ្ញុំចងនិយាយអំពីការប្រែព្រួលនៃធម្មជាតិ, ពីមុននិងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ.
កាលពីខ្ញុំនៅតូចៗដលខែរដូវវស្សាក៍មានភ្លៀងធ្លាកម្ដងៗ ពូកយើងសប្បារីចរាយជាមួយអ្នកភូមិ ពីព្រោះពេលយប់ពួកយើងបាននាំគ្នាទៅរកឆ្លុះត្រីនិងក្កែបហើយនិងដាក់ម៉ងដើម្បីបានត្រីយកធ្វើម្លូបប្រចាំថ្ងែ.
ប៉ុន្មាន់ឆ្នាំចុងក្រោយនេះពួកយើងបានមើលឃើញ ភាពប្រែព្រួលនៃធម្មជាតិមិនដូចពីមុនឡើយ,
ពេលដល់ខែភ្លៀងម្ដងៗ មានដូចជាទឹកជំនន់ខ្បល់ព្យុះ ហើយពួកយើងបាននាំគ្នាយកគោក្របីជ្រូកមាន់ទាយកចេញពីផ្ទះដើម្បីរកទីទួលសុវត្ថិភាពរៀងៗខ្លូន។
"Tangle" (2021) Morn Chear, limited edition block print, 18 x 18 inches) 45 x 45 cm
"In this picture I want to talk about when the other villagers and I went fishing in Trapeang Lake (Kampot) together. Every night, two or three people would go fishing together. Sometimes we got just enough fish to cook for ourselves, and some nights we got enough fish to also sell for money to buy rice to eat. Some nights we didn’t catch enough fish and had little to eat, and some nights we did not have any food at all.
Because at night we can not see clearly, sometimes the fishing line went the wrong way or got tangled up. Our fishing activity is as messy as the line in this picture."
រូបនេះចង់និយាយអំពីខ្ញុំនិងអ្នកភូមិបាននាំគ្នាទៅបបក់ត្រីនៅក្នុងបឹងត្រពាំងជាមួយគ្នា.
ជារៀងរោល់យប់ពួកយើងបាននាំគ្នាពីទៅបីនាក់ជាប្រចាំដើម្បីទៅរក់ត្រីយកមកធ្វើម្ហូប យប់ខ្លះក៍បានត្រីច្រើនក៍ឆ្លៀតយកទៅលក់ដើម្បីបានលុយមកទិញអង្កហូប.
យប់ខ្លះក៍បានតិចតួចក៍ទុកហូបខ្លូនឯង យប់ខ្លះទៀតក៍អត់បានមួយសោះ.
ហើយនេះជាសកម្មភាពពួកយើងរកត្រី
ដោយសាតែពេលយប់ពួកយើងមិនអាចមើលឃើងច្បាស់ ចឹងហើយពេលខ្លះក៍ក្រវីខ្សែទៅខុសចន្លោះពេលខ្លះក៍ត្រូវ និយាយទៅសកម្មភាពរកត្រីមួយនេះវារញ៉េរញ៉ៃដូចដែលខ្សែក្នុងរូបគំនូមួយនេះចឹង។
Because at night we can not see clearly, sometimes the fishing line went the wrong way or got tangled up. Our fishing activity is as messy as the line in this picture."
រូបនេះចង់និយាយអំពីខ្ញុំនិងអ្នកភូមិបាននាំគ្នាទៅបបក់ត្រីនៅក្នុងបឹងត្រពាំងជាមួយគ្នា.
ជារៀងរោល់យប់ពួកយើងបាននាំគ្នាពីទៅបីនាក់ជាប្រចាំដើម្បីទៅរក់ត្រីយកមកធ្វើម្ហូប យប់ខ្លះក៍បានត្រីច្រើនក៍ឆ្លៀតយកទៅលក់ដើម្បីបានលុយមកទិញអង្កហូប.
យប់ខ្លះក៍បានតិចតួចក៍ទុកហូបខ្លូនឯង យប់ខ្លះទៀតក៍អត់បានមួយសោះ.
ហើយនេះជាសកម្មភាពពួកយើងរកត្រី
ដោយសាតែពេលយប់ពួកយើងមិនអាចមើលឃើងច្បាស់ ចឹងហើយពេលខ្លះក៍ក្រវីខ្សែទៅខុសចន្លោះពេលខ្លះក៍ត្រូវ និយាយទៅសកម្មភាពរកត្រីមួយនេះវារញ៉េរញ៉ៃដូចដែលខ្សែក្នុងរូបគំនូមួយនេះចឹង។
"Way of Life" (2021) Morn Chear, limited edition block print, 18 x 24 inches (45 x 60 cm)
"For all creatures, life is the same. We are born, we get older, we become sick and eventually die the same way. But after we are born, before we die, each of us has their own challenges. As in the old proverb, “you can lead a horse to water, but you can’t make him drink,” if we don’t stand up, try to find a way, do not try to find a solution, what would our lives be like? No one can help if you don’t help yourself."
"Hand in Hand" (2021) Morn Chear, limited edition block print, 12 x 18 inches (31 x 46 cm)
"When the rice is ready to be picked, we reap it together by hand and then bring it to our respective homes; a day of harvest."
(ឈ្មោះ យកដៃគ្នា) ពេលដែលស្រូវទំពូកយើងបានបង្វាស់ដៃគ្នាទៅវិញទៅមក ដើម្បីច្រូតកាត់ស្រូវយកមកផ្ទះរៀងៗខ្លូន ឧទាហរណ៍ពេលស្រូវគេទំ ៗយើងទៅជួយច្រូតស្រូវគេមួយថ្ងែ ពេលក្រោយស្រូវយើងទំវិញគេមកជួយច្រូតមួយថ្ងែវិញ៕
(ឈ្មោះ យកដៃគ្នា) ពេលដែលស្រូវទំពូកយើងបានបង្វាស់ដៃគ្នាទៅវិញទៅមក ដើម្បីច្រូតកាត់ស្រូវយកមកផ្ទះរៀងៗខ្លូន ឧទាហរណ៍ពេលស្រូវគេទំ ៗយើងទៅជួយច្រូតស្រូវគេមួយថ្ងែ ពេលក្រោយស្រូវយើងទំវិញគេមកជួយច្រូតមួយថ្ងែវិញ៕
"Helping Each Other" (2021) Morn Chear, limited edition block print, 12 x 18 inches (31 x 46 cm)
"This piece honors the memory of when I was a child. My family and the other villagers worked in the fields and helped each other which made everyone happy and gave us more energy to do the tiring work. The villagers farmed using cattle (instead of machines), some helped plow, some helped prepare the land to transplant or sow rice."
(ឈ្មោះ ការជួយគ្នាទៅវិញទៅមក)
នេះខ្ញុំចង់រំលឹករឿងកាលពីខ្ញុំនៅក្មេងៗ គ្រូសាខ្ញុំ និងអ្នកភូមិបាននាំគ្នាធ្វើស្រែជួយគ្នាទៅវិញទៅមកដោយក្ដីសប្បាយរេីករាយដោយគ្មានការនឿយហត់.
ហើយអ្នកភូមិបាននាំគ្នាធ្វើស្រែដោយប្រើប្រាស់កម្លាំងគោក្របី ហើយអ្នកខ្លះក៍ជួយភ្ជួរ អ្នកខ្លះក៍ជួយរាស់បំបែកដីដើម្បីស្ទូង ឫ ក៏ព្រួសស្រូវ៕
(ឈ្មោះ ការជួយគ្នាទៅវិញទៅមក)
នេះខ្ញុំចង់រំលឹករឿងកាលពីខ្ញុំនៅក្មេងៗ គ្រូសាខ្ញុំ និងអ្នកភូមិបាននាំគ្នាធ្វើស្រែជួយគ្នាទៅវិញទៅមកដោយក្ដីសប្បាយរេីករាយដោយគ្មានការនឿយហត់.
ហើយអ្នកភូមិបាននាំគ្នាធ្វើស្រែដោយប្រើប្រាស់កម្លាំងគោក្របី ហើយអ្នកខ្លះក៍ជួយភ្ជួរ អ្នកខ្លះក៍ជួយរាស់បំបែកដីដើម្បីស្ទូង ឫ ក៏ព្រួសស្រូវ៕
"Harvest" (2021) Morn Chear, limited edition block print, 12 x 18 inches (31 x 46 cm)
"This piece shows the activity of helping each other harvest rice by using our own power to thresh it by hand, separating the grain from the stalk to prepare for storage so that we will have enough to eat. I want to share the knowledge of this practice with Khmers and foreigners, some of whom have not ever seen this activity, to show them how Cambodians farmed before (machinery). It is a tradition that we will never forget."
(ឈ្មោះ ប្រមូលផល)
នេះជាសកម្មភាពពួកយើងជួយប្រមូលផលស្រូវគ្នា ដោយប្រើប្រាស់កម្លាំងបោកវាដើម្បីបានគ្រាប់ស្រូវយកមកទុក ហើយឆ្នាំខ្លះក៍បានស្រូវច្រើនឆ្នាំខ្លះក៍បានស្រូវតិចទូចតាមការអំណោយផលពីធម្មជាតិ ហើយពួកយើងមិនដែលបានស្រូវទុកហូបគ្រប់គ្រាន់នោះទេ.
ត្រឡប់មកវិញ ខ្ញុំចង់ប្រាប់ទៅភ្ញៀវជាតិ និង អន្តរជាតិដែលពួកគាត់ខ្លះមិនដែលបានឃើញបានដឹងអំពីរបៀបប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរធ្វើស្រែពីមុន
ហើយក៍ជារឿងមួយដែលពូកយើងមិនអាច់បំភ្លេចបានឡើយ៕
(ឈ្មោះ ប្រមូលផល)
នេះជាសកម្មភាពពួកយើងជួយប្រមូលផលស្រូវគ្នា ដោយប្រើប្រាស់កម្លាំងបោកវាដើម្បីបានគ្រាប់ស្រូវយកមកទុក ហើយឆ្នាំខ្លះក៍បានស្រូវច្រើនឆ្នាំខ្លះក៍បានស្រូវតិចទូចតាមការអំណោយផលពីធម្មជាតិ ហើយពួកយើងមិនដែលបានស្រូវទុកហូបគ្រប់គ្រាន់នោះទេ.
ត្រឡប់មកវិញ ខ្ញុំចង់ប្រាប់ទៅភ្ញៀវជាតិ និង អន្តរជាតិដែលពួកគាត់ខ្លះមិនដែលបានឃើញបានដឹងអំពីរបៀបប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរធ្វើស្រែពីមុន
ហើយក៍ជារឿងមួយដែលពូកយើងមិនអាច់បំភ្លេចបានឡើយ៕
"Metamorphosis: Rainbow" (2020) Morn Chear, block print, acrylic 24 x 31 inches (61 x 79 cm)
“In this picture I want to talk about myself and my evolution from bad to good and from small to big. Ever since I lost both my arms. I have seen a large number of people look at me and think I can do nothing but beg for money. I used to be very upset because I heard others talking bad about me. I tried to find a way to disregard what people thought of me. One day I found this pair of wings through art.
That helped me change my life and change the minds of some people who used to think badly of me before, and also helped me to know what I never thought I would have known before. That changed everything for me.”
ឈ្មោះ Metamorphosis (មេតាប៉ូលីស)
រូបមួយផ្ទាំងនេះខ្ញុំចង់និយាយអំពីខ្លួនខ្ញុំ.និងការវិវត្តន៍ខ្លួនខ្ញុំពីអាក្រក់មកល្អ.និងពីតូចមកធំ.
តាំងពីខ្ញុំបានបាត់ដៃទាំងពីរមក.ខ្ញុំបានឃើញមនុស្សមួយចំនួនធំមើលមកខ្ញុំគិតថាខ្ញុំមិនអាចធ្វើការងារអ្វីបានក្រៅពីដើរសុំលុយគេទេ.ពេលនោះខ្ញុំពិបាកចិត្តយ៉ាងខ្លាំងដោយសារតែខ្ញុំបានស្ដាប់ឮគេនិយាយ.ហើយខ្ញុំប្រឹងរកវិធីសាស្រ្តណាដើម្បីជៀសផុតពីអ្វីដែលគេគិតមកលើខ្ញុំ.ថ្ងៃមួយខ្ញុំបានរកឃើញស្លាបមួយគូនេះតាមរយៈនៃសិល្បៈ.ដែលបានជួយអោយខ្ញុំផ្លាស់ប្ដូរជីវិត.និងផ្លាស់ប្ដូរគំនិតមនុស្សមួយចំនួនដែលធ្លាប់គិតអាក្រក់ពីមុនមក.ហើយក៏បានជួយឲ្យខ្ញុំស្គាល់នូវអ្វីដែលខ្ញុំមិនដែលគិតថាបានស្គាល់ពីមុនមក.ហើយស្លាបសិល្ប:មួយគូនេះហើយដែលបានផ្លាស់ប្ដូរនូវអ្វីគ្រប់យ៉ាងសម្រាប់ខ្ញុំ។
That helped me change my life and change the minds of some people who used to think badly of me before, and also helped me to know what I never thought I would have known before. That changed everything for me.”
ឈ្មោះ Metamorphosis (មេតាប៉ូលីស)
រូបមួយផ្ទាំងនេះខ្ញុំចង់និយាយអំពីខ្លួនខ្ញុំ.និងការវិវត្តន៍ខ្លួនខ្ញុំពីអាក្រក់មកល្អ.និងពីតូចមកធំ.
តាំងពីខ្ញុំបានបាត់ដៃទាំងពីរមក.ខ្ញុំបានឃើញមនុស្សមួយចំនួនធំមើលមកខ្ញុំគិតថាខ្ញុំមិនអាចធ្វើការងារអ្វីបានក្រៅពីដើរសុំលុយគេទេ.ពេលនោះខ្ញុំពិបាកចិត្តយ៉ាងខ្លាំងដោយសារតែខ្ញុំបានស្ដាប់ឮគេនិយាយ.ហើយខ្ញុំប្រឹងរកវិធីសាស្រ្តណាដើម្បីជៀសផុតពីអ្វីដែលគេគិតមកលើខ្ញុំ.ថ្ងៃមួយខ្ញុំបានរកឃើញស្លាបមួយគូនេះតាមរយៈនៃសិល្បៈ.ដែលបានជួយអោយខ្ញុំផ្លាស់ប្ដូរជីវិត.និងផ្លាស់ប្ដូរគំនិតមនុស្សមួយចំនួនដែលធ្លាប់គិតអាក្រក់ពីមុនមក.ហើយក៏បានជួយឲ្យខ្ញុំស្គាល់នូវអ្វីដែលខ្ញុំមិនដែលគិតថាបានស្គាល់ពីមុនមក.ហើយស្លាបសិល្ប:មួយគូនេះហើយដែលបានផ្លាស់ប្ដូរនូវអ្វីគ្រប់យ៉ាងសម្រាប់ខ្ញុំ។
"Cleaning Up" (2021) Morn Chear, limited edition block print, 9 x 13 inches (23 x 33cm)
After our family harvested and threshed the rice, we cleaned it to remove weeds and husks. We used air and water, which made it easy to clean, then we took it to dry. Some households stored their rice and some households took it to sell, to get money to pay off previous debts.
(ឈ្មោះសម្អាត)
ពេលដែលពូកយើងបោកបែនស្រូវរួច គ្រូសារបសពួកយើងក៏នាំគ្នាកើបស្រូវយកទៅសម្អាតដើម្បីយកស្មៅចេញនិងកំទេចកំបើងអោយបានស្អាតល្អ,ពេលដែលយើងសម្អាតស្រូវក៍ត្រូវការខ្យល់និងន៎ទើបងាយស្រួលសម្អាតវា ពេលដែលយើងសម្អាតរួចទើបយកទៅហាលអោយបានស្ងូតហើយក៏យកទៅទុកផ្ទះខ្លះ ហើយខ្លះទៀតក៏ឆ្លៀតយកទៅលក់ដើម្បីបានលុយមកសងថ្លែជីគេដែលជំពាក់គេពីមុនមក។
(ឈ្មោះសម្អាត)
ពេលដែលពូកយើងបោកបែនស្រូវរួច គ្រូសារបសពួកយើងក៏នាំគ្នាកើបស្រូវយកទៅសម្អាតដើម្បីយកស្មៅចេញនិងកំទេចកំបើងអោយបានស្អាតល្អ,ពេលដែលយើងសម្អាតស្រូវក៍ត្រូវការខ្យល់និងន៎ទើបងាយស្រួលសម្អាតវា ពេលដែលយើងសម្អាតរួចទើបយកទៅហាលអោយបានស្ងូតហើយក៏យកទៅទុកផ្ទះខ្លះ ហើយខ្លះទៀតក៏ឆ្លៀតយកទៅលក់ដើម្បីបានលុយមកសងថ្លែជីគេដែលជំពាក់គេពីមុនមក។
"Starting To Work Again" (2019), Morn Chear, limited edition block print, 6 x 8 inches (15 x 20 cm)
“Recently after I became disabled in both arms, I was devastated to be unable to support my family. One day I saw my mother carrying water and I told her to leave it to me to do it, and I decided to do it. When I first tried carrying water, I could not carry a big bucket. Only half a month later, I was able to carry a big bucket like her., This was the first job I could do after my accident. I realized I still had a lot of work to do. The more I tried, the more I could do."
ក្រោយពេលដែលខ្ញុំពិការដៃទាំងសងខាងថ្មីៗ ខ្ញុំពិបាកចិត្តយ៉ាងខ្លាំង ដែលមិនអាចជួយធ្វើការងារក្រុមគ្រួសារបាន។
ថ្ងៃមួយខ្ញុំបានឃើញម្ដាយរបស់ខ្ញុំគាត់រែកទឹក ខ្ញុំក៌បានប្រាប់គាត់ថាទុកឱ្យខ្ញុំជាអ្នកធ្វើ ហើយខ្ញុំតាំងចិត្តថាធ្វើវាអោយបាន ពេលដែលខ្ញុំរែកទឹកដំបូង ខ្ញុំមិនអាចរែកទឹកធុងធំបានទេ គឺខ្ញុំរែកបានតែធុងតូចៗ កន្លះខែក្រោយមកគឺខ្ញុំបានព្យាយាមរែកទឹកធុងធំបានដូចគេដូចឯងដែល នេះហើយជាការងារលើកដំបូងរបស់ខ្ញុំដែលខ្ញុំអាចធ្វើបាន ពេលនោះហើយទើបខ្ញុំដឹងថាខ្ញុំនៅមានការងារផ្សេងៗជាច្រើនទៀតដែលខ្ញុំអាចធ្វើវាបាន។
ក្រោយពេលដែលខ្ញុំពិការដៃទាំងសងខាងថ្មីៗ ខ្ញុំពិបាកចិត្តយ៉ាងខ្លាំង ដែលមិនអាចជួយធ្វើការងារក្រុមគ្រួសារបាន។
ថ្ងៃមួយខ្ញុំបានឃើញម្ដាយរបស់ខ្ញុំគាត់រែកទឹក ខ្ញុំក៌បានប្រាប់គាត់ថាទុកឱ្យខ្ញុំជាអ្នកធ្វើ ហើយខ្ញុំតាំងចិត្តថាធ្វើវាអោយបាន ពេលដែលខ្ញុំរែកទឹកដំបូង ខ្ញុំមិនអាចរែកទឹកធុងធំបានទេ គឺខ្ញុំរែកបានតែធុងតូចៗ កន្លះខែក្រោយមកគឺខ្ញុំបានព្យាយាមរែកទឹកធុងធំបានដូចគេដូចឯងដែល នេះហើយជាការងារលើកដំបូងរបស់ខ្ញុំដែលខ្ញុំអាចធ្វើបាន ពេលនោះហើយទើបខ្ញុំដឹងថាខ្ញុំនៅមានការងារផ្សេងៗជាច្រើនទៀតដែលខ្ញុំអាចធ្វើវាបាន។
"A Song for Everyone" (2019), Morn Chear, limited edition block print, 9 x 12 inches (23 x 31 cm)
“I think a lot of people need music. Whether old or young, we all need music to entertain ourselves, when we are happy, when we meet friends and relatives, to have at events, and even when we are sad. Music always accompanies the mood.
Listening to music and singing makes us happy and stops us from thinking about what makes us sad.
I have always loved to listen to music and sing since I was little.
For example, when I had recently become disabled, I was very upset. But every day I listened to songs, and also sang. This alleviated the sorrows I had, by singing and listening.”
ខ្ញុំគិតថាមនុស្សមួយចំនួនធំត្រូវការចម្រៀង មិនថាមនុស្សចាស់ឬក៏កូនក្មេង សុទ្ធតែត្រូវការចម្រៀងតន្ត្រីយកមកកំដរអារម្មណ៍នៅពេលដែលខ្លួនសប្បាយចិត្ត ឬក៏ជួបជុំមិត្តភ័ក្ដិបងប្អូនហើយនិងមានកម្មវិធីផ្សេងៗ និងនៅពេលកើតទុក្ខជាដើមផងដែរ គឺតែងតែយកតន្ត្រីចម្រៀងមកកំដរអារម្មណ៍។
ការស្តាប់ចម្រៀងហើយនិងការច្រៀងធ្វើអោយខ្លួនយើងសប្បាយចិត្ត និងឈប់គិតពីអ្វីដែលធ្វើអោយខ្លួនយើងកើតទុក្ខ។
ហើយខ្ញុំក៏ជាមនុស្សម្នាក់តែងតែចូលចិត្តស្ដាប់ចម្រៀងហើយនិងច្រៀងផងដែរតាំងតែពីតូចមកម៉្លេះ។
ឧទាហរណ៍លេីខ្លួនខ្ញុំផ្ទាល់កាលខ្ញុំពិការដៃថ្មីៗគឺខ្ញុំពិបាកចិត្តយ៉ាងខ្លាំង ក៏ប៉ុន្តែជារៀងរាល់ថ្ងៃគឺខ្ញុំតែងតែស្ដាប់ចម្រៀង ហើយនិងច្រៀង ដើម្បីអោយទុក្ខព្រួយទាំងឡាយដែលខ្លួនយើងមានទៅតាមសម្លេងដែលយើងច្រៀងនិងស្ដាប់។
Listening to music and singing makes us happy and stops us from thinking about what makes us sad.
I have always loved to listen to music and sing since I was little.
For example, when I had recently become disabled, I was very upset. But every day I listened to songs, and also sang. This alleviated the sorrows I had, by singing and listening.”
ខ្ញុំគិតថាមនុស្សមួយចំនួនធំត្រូវការចម្រៀង មិនថាមនុស្សចាស់ឬក៏កូនក្មេង សុទ្ធតែត្រូវការចម្រៀងតន្ត្រីយកមកកំដរអារម្មណ៍នៅពេលដែលខ្លួនសប្បាយចិត្ត ឬក៏ជួបជុំមិត្តភ័ក្ដិបងប្អូនហើយនិងមានកម្មវិធីផ្សេងៗ និងនៅពេលកើតទុក្ខជាដើមផងដែរ គឺតែងតែយកតន្ត្រីចម្រៀងមកកំដរអារម្មណ៍។
ការស្តាប់ចម្រៀងហើយនិងការច្រៀងធ្វើអោយខ្លួនយើងសប្បាយចិត្ត និងឈប់គិតពីអ្វីដែលធ្វើអោយខ្លួនយើងកើតទុក្ខ។
ហើយខ្ញុំក៏ជាមនុស្សម្នាក់តែងតែចូលចិត្តស្ដាប់ចម្រៀងហើយនិងច្រៀងផងដែរតាំងតែពីតូចមកម៉្លេះ។
ឧទាហរណ៍លេីខ្លួនខ្ញុំផ្ទាល់កាលខ្ញុំពិការដៃថ្មីៗគឺខ្ញុំពិបាកចិត្តយ៉ាងខ្លាំង ក៏ប៉ុន្តែជារៀងរាល់ថ្ងៃគឺខ្ញុំតែងតែស្ដាប់ចម្រៀង ហើយនិងច្រៀង ដើម្បីអោយទុក្ខព្រួយទាំងឡាយដែលខ្លួនយើងមានទៅតាមសម្លេងដែលយើងច្រៀងនិងស្ដាប់។
"What Is Important" (2019), Morn Chear, limited edition block print, 12 x 18 inches (31 x 46 cm)
“This picture shows the activities of my nephew and my wife preparing our belongings for moving from Kampot to Siem Reap. We both decided to quit our jobs to work with Open Studio Cambodia because art is the work I love, and my wife decided to follow me. The important things, we kept. Some other things, we gave to a friend who we used to live with before. We both did not want to leave our former rented house because the house is where we lived for many years."
រូបមួយនេះគឺជាសកម្មភាពក្មួយនឹងប្រពន្ធខ្ញុំបានរៀបចំសម្ភារៈ សម្រាប់ផ្លាស់ប្ដូរទីលំនៅពីខេត្តកំពតមករស់នៅខេត្តសៀមរាប។ ដែលពួកខ្ញុំទាំងពីរនាក់បានសម្រេចចិត្តសុំឈប់ពីការងារមួយកន្លែង មកធ្វើការជាមួយនឹង អូផេន ស្ទូឌីយោ ខេមបូឌា គឺជាការងារសិល្បៈគំនូដែលខ្ញុំស្រលាញ់ ហើយភរិយាខ្ញុំក៏សម្រេចចិត្តឈប់តាមខ្ញុំដែរ។ ហើយសម្ភារៈដែលសំខាន់គឺយើងយកវាទុកជាប់ខ្លួនមកជាមួយ សម្ភារៈខ្លះទៀតគឺយើងបានឲ្យទៅមិត្តភក្កិដែលយើងធ្លាប់រស់នៅក្បែរគ្នាពីមុនមក ពួកយើងទាំងពីរនាក់មិនចង់ចាកចេញពីផ្ទះជួលនោះឡើយដោយសារផ្ទះនោះគឺពួកយើងបានរស់នៅជាយូរឆ្នាំមកហើយ។
រូបមួយនេះគឺជាសកម្មភាពក្មួយនឹងប្រពន្ធខ្ញុំបានរៀបចំសម្ភារៈ សម្រាប់ផ្លាស់ប្ដូរទីលំនៅពីខេត្តកំពតមករស់នៅខេត្តសៀមរាប។ ដែលពួកខ្ញុំទាំងពីរនាក់បានសម្រេចចិត្តសុំឈប់ពីការងារមួយកន្លែង មកធ្វើការជាមួយនឹង អូផេន ស្ទូឌីយោ ខេមបូឌា គឺជាការងារសិល្បៈគំនូដែលខ្ញុំស្រលាញ់ ហើយភរិយាខ្ញុំក៏សម្រេចចិត្តឈប់តាមខ្ញុំដែរ។ ហើយសម្ភារៈដែលសំខាន់គឺយើងយកវាទុកជាប់ខ្លួនមកជាមួយ សម្ភារៈខ្លះទៀតគឺយើងបានឲ្យទៅមិត្តភក្កិដែលយើងធ្លាប់រស់នៅក្បែរគ្នាពីមុនមក ពួកយើងទាំងពីរនាក់មិនចង់ចាកចេញពីផ្ទះជួលនោះឡើយដោយសារផ្ទះនោះគឺពួកយើងបានរស់នៅជាយូរឆ្នាំមកហើយ។
"Life Under the Palm Leaf" (2019), Morn Chear, limited edition block print, 12 x 18 inches (31 x 46 cm)
“During the harvest season, my parents always went to the rice fields. Us children followed them. My parents also used palm leaves to stick in the ground and create shade from the sun so we could have a place to have lunch. They cut grass to make mats for us to sit on during the meal. We were happy to go to the fields with our parents time after time.”
អោយតែដល់រដូវច្រូតកាត់ម្ដងៗឪពុកម្ដាយរបស់ខ្ញុំតែងតែទៅស្រែហើយពួកខ្ញុំក្មេងៗក៏តាមគាត់ទៅស្រែផងដែរ ពេលដែលឪពុកម្ដាយច្រូតស្រូវពួកខ្ញុំក្មេងៗបាននាំគ្នារត់លេងជាមួយគ្នានៅទីនោះ ហើយក៏បានដកស្មៅកឋិនយកមកលេងផងដែរ ពេលថ្ងៃក្ដៅឪពុកម្ដាយរបស់ខ្ញុំក៏បានយកស្លឹកត្នោតមកបុកជាប់ជាមួយនឹងដី ដើម្បីបាំងថ្ងៃកុំអោយក្តៅ ហើយនិងធ្វើជាកន្លែងហូបបាយថ្ងៃត្រង់ផងដែរ។ ហើយពួកគាត់បានកាត់ច្រិងច្រាងដើម្បីក្រាលធ្វើជាកន្ទេលមកអង្គុហូបបាយ ហើយពួកយើងសប្បាយចិត្តដែលបានទៅស្រែជាមួយឪពុកម្ដាយម្ដងៗ
អោយតែដល់រដូវច្រូតកាត់ម្ដងៗឪពុកម្ដាយរបស់ខ្ញុំតែងតែទៅស្រែហើយពួកខ្ញុំក្មេងៗក៏តាមគាត់ទៅស្រែផងដែរ ពេលដែលឪពុកម្ដាយច្រូតស្រូវពួកខ្ញុំក្មេងៗបាននាំគ្នារត់លេងជាមួយគ្នានៅទីនោះ ហើយក៏បានដកស្មៅកឋិនយកមកលេងផងដែរ ពេលថ្ងៃក្ដៅឪពុកម្ដាយរបស់ខ្ញុំក៏បានយកស្លឹកត្នោតមកបុកជាប់ជាមួយនឹងដី ដើម្បីបាំងថ្ងៃកុំអោយក្តៅ ហើយនិងធ្វើជាកន្លែងហូបបាយថ្ងៃត្រង់ផងដែរ។ ហើយពួកគាត់បានកាត់ច្រិងច្រាងដើម្បីក្រាលធ្វើជាកន្ទេលមកអង្គុហូបបាយ ហើយពួកយើងសប្បាយចិត្តដែលបានទៅស្រែជាមួយឪពុកម្ដាយម្ដងៗ
"Foraged" (2020), Morn Chear, limited edition block print, 9 x 12 inches (23 x 31 cm)
“With these natural fish I want to talk about many farmers in the past. They went to the fields one by one and never took food from home with them. They brought only sugar, salt, and seasoning. They arrived at the fields to catch fish, crabs, and other natural, unfarmed foods. After hunting and fishing, we cook the foods according to our preferences."
រូបត្រីធម្មជាតិនេះ ខ្ញុំចង់និយាយអំពីប្រជាកសិករមួយចំនួនធំ កាលពីមុនពេលដែលពួកគាត់ទៅស្រែចម្ការម្ដងៗ មិនដែលបានយកម្ហូបពីផ្ទះទៅទេ។ យកតែស្ករ អំបិល ប៊ីចេងយកទៅជាមួយ ហើយពេលទៅដល់ស្រែចម្ការពួកគាត់បានទៅចាប់ត្រី ចាប់ក្ដាម និងរកម្ហូបផ្សេងៗទៀតនៅវាលស្រែដែលជារបស់ធម្មជាតិមិនមែនជារបស់ដែលគេចិញ្ចឹមឡើយ។ ពេលដែលយើងចាប់បានត្រីមក គឺយើងយកមកធ្វើម្ហូប ដូចជា អាំង ដុត ឬ ស្លរជាដើម តាមចំណង់ចំណូលចិត្តរបស់ពួកយើង។
រូបត្រីធម្មជាតិនេះ ខ្ញុំចង់និយាយអំពីប្រជាកសិករមួយចំនួនធំ កាលពីមុនពេលដែលពួកគាត់ទៅស្រែចម្ការម្ដងៗ មិនដែលបានយកម្ហូបពីផ្ទះទៅទេ។ យកតែស្ករ អំបិល ប៊ីចេងយកទៅជាមួយ ហើយពេលទៅដល់ស្រែចម្ការពួកគាត់បានទៅចាប់ត្រី ចាប់ក្ដាម និងរកម្ហូបផ្សេងៗទៀតនៅវាលស្រែដែលជារបស់ធម្មជាតិមិនមែនជារបស់ដែលគេចិញ្ចឹមឡើយ។ ពេលដែលយើងចាប់បានត្រីមក គឺយើងយកមកធ្វើម្ហូប ដូចជា អាំង ដុត ឬ ស្លរជាដើម តាមចំណង់ចំណូលចិត្តរបស់ពួកយើង។
"My First Exhibition" (2019), Morn Chear, limited edition block print, 12 x 18 inches (31 x 46 cm)
“This picture is about my first art exhibition in 2019 in Siem Reap. At that time, I was very happy because I never thought that my artwork would ever be displayed on a wall for people to see. Previously I drew and showed it to one or two friends and then put it away in my room. Now I have shown my artwork to many people. I am very happy to see men, women, young and old people, Cambodian and international guests coming to see my artwork nowadays."
រូបមួយផ្ទាំងនេះគឺជារូបភាពការតាំងពិព័រណ៍គំនូរលើកដំបូងរបស់ខ្ញុំនៅក្នុងឆ្នាំ2019 នៅក្នុងក្រុងសៀមរាប។
ពេលនោះខ្ញុំសប្បាយចិត្តយ៉ាងខ្លាំងដោយសារខ្ញុំមិនធ្លាប់គិតថាគំនូររបស់ខ្ញុំ បានដាក់បង្ហាញនៅលើជញ្ជាំងអោយគេទស្សនាឡើយ ពីព្រោះខ្ញុំធ្លាប់តែគូរហើយបង្ហាញមិត្តភក្កិម្នាក់ឬពីរនាក់ឱ្យគាត់មើលរួចហើយក៏យកទៅទុកក្នុងបន្ទប់ មិនដែលបានបង្ហាញអោយមនុស្សជាច្រើនបានចូលមើលដូចពេលនេះឡើយ
រូបមួយផ្ទាំងនេះគឺជារូបភាពការតាំងពិព័រណ៍គំនូរលើកដំបូងរបស់ខ្ញុំនៅក្នុងឆ្នាំ2019 នៅក្នុងក្រុងសៀមរាប។
ពេលនោះខ្ញុំសប្បាយចិត្តយ៉ាងខ្លាំងដោយសារខ្ញុំមិនធ្លាប់គិតថាគំនូររបស់ខ្ញុំ បានដាក់បង្ហាញនៅលើជញ្ជាំងអោយគេទស្សនាឡើយ ពីព្រោះខ្ញុំធ្លាប់តែគូរហើយបង្ហាញមិត្តភក្កិម្នាក់ឬពីរនាក់ឱ្យគាត់មើលរួចហើយក៏យកទៅទុកក្នុងបន្ទប់ មិនដែលបានបង្ហាញអោយមនុស្សជាច្រើនបានចូលមើលដូចពេលនេះឡើយ
"Returning Home (Folktale Series)" (2020), Morn Chear, limited edition block print, 12 x 18 inches (31 x 46 cm)
“In this painting, two brothers go fishing in the lake behind their home. They cook some of the fish they catch and sell some of them to earn money to buy rice. The older brother told the younger brother, “wait for me on the shore.” The older brother went into the water to search for fish, crabs, clams, and snails. As nighttime fell, the younger brother called him to go home because he was afraid of the dark. The older brother told him to wait because he was catching so many animals to eat. However, the older brother was lying about the abundance of prey to buy himself more time to search."
ក្នុងរូបគំនូរនេះមានក្មេងៗពីរនាក់បងប្អូនបាននាំគ្នាទៅរកត្រីនៅឯបឹងក្រោយផ្ទះជាប្រចាំ
ដើម្បីយកត្រីមកធ្វើម្ហូបហើយនិងលក់ដើម្បីបានលុយខ្លះមកទិញអង្ករហូប។ ក្មេងប្រុសដែលត្រូវជាបងបានប្រាប់ប្អូនអោយរង់ចាំនៅលើគោក អោយចាំរើស ត្រី ក្ដាម គ្រំ និងខ្យងខ្ចៅ ដែលបងបានចុះទៅរាវរកពីក្នុងទឹកមក យប់ខ្លះក៏បានច្រើន យប់ខ្លះទៀតក៏បានតិចតួច ប្អូនប្រុសតែងតែហៅបងអោយត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញពីព្រោះខ្លាចផង ណាមួយពេលយប់ទៀត តែបងប្រុសបានប្រាប់ប្អូនថា មានត្រី និងខ្យងច្រើនណាស់នៅក្នុងទឹកកុំទាន់ទៅអីចាំបន្តិចទៀត
ដើម្បីកុហកប្អូនកុំឱ្យគាត់ទាមទារផ្ទះ ដើម្បីមានពេលរកបន្តទៀត។
"Migration" (2019) Morn Chear, limited edition block print, 12 x 18 inches (31 x 46 cm)
“Before, one of my jobs was herding ducks. This job took me far away from my home because there wasn’t enough food and water for them near my house. I only visited home once every three to six months. We would make a camp and stay in once place for about a week and then we needed to move to another place to find more food for them. It was difficult each time we moved because there were so many ducks (4,500) and we had to carry a lot of equipment, luggage, and herd the ducks at the same time (around two or three kilometers at a time)."
ការងារគង្វាលទាមួយនេះគឺ យើងបានទៅឆ្ងាយស្រុក ដោយសារតែនៅជិតផ្ទះរបស់យើងអត់សូវមានចំណី និងទឹកបបូរ ដូច្នេះហើយទើបយើងត្រូវទៅឃ្វាលទាឆ្ងាយពីផ្ទះ ហើយខ្ញុំមិនសូវបានមកលេងផ្ទះទេ ប្រហែល 3 ទៅ 6ខែទើបយើងបានត្រឡប់មកផ្ទះម្តង។ កន្លែងដែលយើងឃ្វាលទានោះ ក្នុងកន្លែងនិមួយៗគឺយើងដាក់ទាអោយរកចំណេីបានត្រឹមតែមួយសប្តាហ៍ទេ បន្ទាប់មកយើងត្រូវផ្លាស់ប្ដូដេីម្បីទៅរកចំណេីនៅកន្លែងផ្សេងទៀត។ ក្នុងការប្ដូរទីកន្លែងម្ដងៗពួកយើងជួបផលលំបាកជាខ្លាំង ដោយសារតែមានទាច្រើននិងមានសម្ភារៈប្រើប្រាស់ដែលត្រូវយកទៅជាមួយផង គឺយើងត្រូវរែកឥវ៉ាន់បណ្ដើរដេញទាបណ្ដើរដើម្បីទៅរកកន្លែងថ្មីដែលមានចំងាយប្រហែលពី 2 ទៅ3 គីឡូម៉ែត្រពីគ្នា។
ការងារគង្វាលទាមួយនេះគឺ យើងបានទៅឆ្ងាយស្រុក ដោយសារតែនៅជិតផ្ទះរបស់យើងអត់សូវមានចំណី និងទឹកបបូរ ដូច្នេះហើយទើបយើងត្រូវទៅឃ្វាលទាឆ្ងាយពីផ្ទះ ហើយខ្ញុំមិនសូវបានមកលេងផ្ទះទេ ប្រហែល 3 ទៅ 6ខែទើបយើងបានត្រឡប់មកផ្ទះម្តង។ កន្លែងដែលយើងឃ្វាលទានោះ ក្នុងកន្លែងនិមួយៗគឺយើងដាក់ទាអោយរកចំណេីបានត្រឹមតែមួយសប្តាហ៍ទេ បន្ទាប់មកយើងត្រូវផ្លាស់ប្ដូដេីម្បីទៅរកចំណេីនៅកន្លែងផ្សេងទៀត។ ក្នុងការប្ដូរទីកន្លែងម្ដងៗពួកយើងជួបផលលំបាកជាខ្លាំង ដោយសារតែមានទាច្រើននិងមានសម្ភារៈប្រើប្រាស់ដែលត្រូវយកទៅជាមួយផង គឺយើងត្រូវរែកឥវ៉ាន់បណ្ដើរដេញទាបណ្ដើរដើម្បីទៅរកកន្លែងថ្មីដែលមានចំងាយប្រហែលពី 2 ទៅ3 គីឡូម៉ែត្រពីគ្នា។
"Grilled Fish: Green" (2021) Morn Chear, block print, acrylic 25 x 25 inches (64 x 64 cm) SOLD
“Lonely Life” (2020)
Morn Chear,
acrylic on canvas
47 x 47 inches (120 x 120 cm)
"Grilled Fish Study: Red" (2020) Morn Chear, block print, acrylic 64 x 64 cm SOLD
"Metamorphosis: Yellow" (2020) Morn Chear, block print, acrylic 24 x 31 inches (61 x 79 cm) - SOLD
"Grilled Fish Study: Blue" (2020) Morn Chear, block print, acrylic, 25 x 25 inches (64 x 64 cm) SOLD
"Exodus" (2020), Morn Chear, limited edition block print, 12 x 18 inches (31 x 46 cm)
"Volleyball Match" (2020) Morn Chear, limited edition block print, 12 x 18 inches (31 x 46 cm)
"Sometimes Happy, Sometimes Difficult" (2019) Morn Chear, limited edition block print, 25 x 25 inches (64 x 64 cm)
"My Wife's Plant" (2019), Morn Chear, limited edition block print 9 x 12 inches (23 x 31 cm)
"Need To Try" (2019), Morn Chear, limited edition block print - 9 x 12 inches (23 x 30 cm)
“The Skills of My Wife” (2020)
Acrylic on panel
54 x 33.5 inches
(138 cm x 85 cm)
|
"Greeting" (2020), Morn Chear, Watercolor, 21.5 x 14.5 inches (55 x 37 cm)
SOLD
"Farm Work" (2020), Morn Chear, limited edition block print, 12 x 18 inches (31 x 46 cm)
"Wishing for Inclusion" (2020), Morn Chear, limited edition block print, 12 x 18 inches (31 x 46 cm)
"New Growth (Folktale Series)" (2020), Morn Chear, limited edition block print, 12 x 18 inches (31 x 46 cm)
"Forgiveness (Folktale Series)" (2020), Morn Chear, limited edition block print, 12 x 18 inches (31 x 46 cm)
"Betrayal of Children (Folktale Series)" (2020), Morn Chear, limited edition block print, 12 x 18 inches (31 x 46 cm)
"Protection (Folktale Series)" (2020), Morn Chear, limited edition block print, 12 x 18 inches (31 x 46 cm)
"Believe in Yourself" (2019) Morn Chear, limited edition block print, 12 x 18 inches (31 x 46 cm)
"Lonely Life" (2019), Morn Chear, limited edition block print - 9 x 12 inches (23 x 30 cm) - SOLD OUT
"Commitment" (2019), Morn Chear, limited edition block print 9 x 12 inches (23 x 30 cm) SOLD OUT
"The Skills of My Wife" (2019), Morn Chear, limited edition block print - 9 x 12 inches (23 x 30 cm) - SOLD OUT
"House Work" (2019), Morn Chear, limited edition block print - 9 x 12 inches (23 x 30 cm) SOLD OUT
"Forgiveness" (2019), Morn Chear, limited edition block print 9 x 12 inches (23 x 31 cm)
"Loving You" (2019), Morn Chear, limited edition block print - 9 x 12 inches (23 x 30 cm) - SOLD OUT
"Have to be Strong" (2019), Morn Chear, limited edition block print, 9 x 12 inches (23 x 31 cm)
|